برای دیدن محتوای سایت روی دکمه دسته بندی کلیک بفرمایید
در وب سایت مام پلاس ببینید جهت مشاهده فایل پی دی آزمون و کاربرگ های فصل سوم مطالعات اجتماعی روی لینک زیر کلیک کنید
خلاصه درس هشتم
به نظر برخی دانشمندان ، اولین روستاها و شهرها هزاران سال پیش به وجود آمده اند .
دانشمندان از روی برخی وسایل و اشیایی که از هزاران سال پیش به جا مانده است ، حدس می زنند که انسان ها در آن دوره برای رفع نیازهای خود ابزارها و وسایل کمی داشته اند .
در گذشته های بسیار دور انسان غذای خود را از میوهی درختان ، ریشه و برگ گیاهان و تخم پرندگان به دست می آورد . انسان در زمانهای گذشته برای اینکه از حمله ی حیوانات در امان بماند به غارها پناه می برد . در غار انسان از سرما و گرما هم در امان بود .
نقاشی های روی دیوار غارهای قدیمی، نشان دهنده ی اهمیت شکار در زندگی مردم غارنشین است . اولین ابزارهای انسان، بیشتر سنگی بودند . او در ابتدا از سنگ ، شاخه ی درختان و استخوان حیوانات برای کندن زمین ، پیدا کردن ریشه ی گیاهان و سوراخ کردن پوست جانوران برای تهیه لباس استفاده می کرد .
بعدها انسانها فهمیدند که با به هم زدن بعضی سنگها میتوانند آتش درست کنند . کشف آتش زندگی انسان را تغییر داد زیرا باعث پیشرفت زندگی انسانها شد. آنها با پختن غذا به وسیله ی آتش توانستند غذای بیشتر و سالم تری برای خود تهیه کنند و از آتش برای گرم کردن خود و روشنایی و پختن گوشت استفاده می کردند و همچنین به وسیله خود آتش ، توانستند حیوانات وحشی را نابود و یا از خود دور کنند .
اگر در زندگی امروز ما آتش وجود نداشت ، همان مشکلاتی که در گذشته با نبودن آتش برای انسانها بود ، نیز وجود داشت و ما برای پخت و پر، تولید نور و گرما و همچنین در صنایع و ساخت خیلی از وسایل دچار مشکل می شدیم . در دوره ی شکار ، مردان به شکار میرفتند و زنان در پناهگاهها می ماندند. وظیفهی آنها نگهداری از بچه ها و جمع آوری گیاهان خوراکی بود . انسان ها می دیدند که وقتی دانه ای در جایی به زمین می افتد و پس از مدتی در آنجا گیاهی سبز می شود . بنابراین ، به کاشتن دانه هایی چون گندم و جو پرداختند و به تدریج ، کشاورزی را آموختند رواج کشاورزی باعث شد تا مردم در کنار رودها و چشمه ها برای خود خانه های دائمی بسازند و در یکجا ساکن شوند . انسان ها برای مراقبت از زمینهای کشاورزی به تدریج در کنار آنها ساکن شدند و چون مراقبت از مزرعه ها و انجام دادن کارهای کشاورزی به تنهایی ممکن نبود ، آنها خانه هایشان را در کنار یکدیگر ساختند و به این شکل اولین روستا ها به وجود آمدند .
چون مردم برای کشاورزی نیاز به آب داشتند ، در کنار رودها و چشمه ها برای خود خانههای دائمی ساختند و به این شکل اولین روستاهای پر جمعیت در کنار رودها پدید آمدند .
برخی از فایدههای اهلی کردن حیوانات عبارتند از : ۱- از آنها به عنوان وسیله ی کار در زمین استفاده می کردند . ۲- با پرورش آنها تعداد بیشتری از آن حیوانات داشتند . ۳- از گوشت ، شیر ، پوست ، پشم و ... آنها استفاده می کردند . ۴- از آنها برای جابه جایی و بار بردن استفاده میکردند .
مطالعات اجتماعی درس نهم نخستین شهرها چگونه به وجود آمدند ؟
کارهابا رواج کشاورزی ، مواد غذایی به اندازه ی کافی تولید میشد ، در نتیجه همه افراد مجبور به کار کشاورزی نبودند . به همین دلیل عده ای از مردم به کارهای دیگر مثل ساختن ابزارهای کشاورزی و قایق و نیز داد و ستد مشغول شدند . در نتیجه تقسیم کار به وجود آمد .
در آن زمان داد و ستد به صورت مبادله ی کالا به کالا بود .
داد و ستد به صورت مبادلهی کالا به کالا مشکلاتی هم داشت. مثلا گاهی کالاهایی که با هم مبادله می شد ، ارزش یکسان و مساوی نداشتند برای حل این مشکل کم کم ، سکههای طلا و نقره و و بعدها پول اختراع شد. اولین شهر ها در کنار رودهای پر آب به وجود آمدند .
تمدن ها سرزمینهایی با شهرهای بزرگ بودند که ویژگی های زیر را داشتند :۱ حکومت و فرمانروا -۲- آثار هنری - خط -۴ داد و ستد -۵ قانون و مقررات -۶- عقاید مذهبی ۷ تقسیم کار و مهارت در
اداره امور شهرها در تمدنهای قدیم به عهده فرمانروایان بود.
فروانروایان برای برقراری نظم در سرزمین خود و اداره ی شهرها و روستاها قانون هایی وضع کردند . رونق داد و ستد و نیاز انسان به نوشتن قراردادها و نگه داشتن بعضی اطلاعات ، زمینه را برای اختراع خط فراهم کرد . اختراع خط در پیدایش تمدن ها و دوام آنها نقش بسیار مهمی داشته است . سرزمین بین النهرین، سرزمینی است که بین دو رود دجله و فرات قرار داشت . برخی تمدنها عبارتند از: ایلام - سومر - بابل - آشور
تمدن های ایلام و سومر در کنار رود کارون، تمدن بابل در کنار روز فرات و تمدن آشور در کنار رود دجله پدید آمدند . تمدن جیرفت و تمدن شهر سوخته، دو تمدنی هستند که در گذشتههای دور در ایران پدید آمدند و از بین رفتند . تمدن ایلام در حدود چهار تا پنج هزار سال پیش در ناحیه ای که امروز خوزستان نام دارد پدید آمد . پایتخت تمدن ایلامی ها، شهر شوش بود .
مردم ایلام به کشاورزی ، دامداری، فلز کاری ، سفالگری ، نجاری ، مجسمه سازی ، تجارت و ... مشغول بودند . یکی از پرستش گاه های مشهور و عظیم در سرزمین ایلام ، چغازنبیل است که در نزدیکی شهر شوش بوده است . از لوحهای گلی به جا مانده از آن روزگار میتوان پی برد که ایلامیها از خط میخی استفاده می کرده اند . پیش از اختراع خط میخی ، ایلامیها از خط تصویری استفاده می کردند . در خط تصویری برای نوشتن هر چیز شکل آن را می کشیدند
ایلامی ها همواره در حال جنگ با همسایگان خود بودند . به خصوص با آشوریها که به سرزمین آن ها حمله می کردند . رودی که تمدن ایلام در شرق آن قرار داشت ، رود کارون نام دارد .
مطالعات اجتماعی درس دهم مورخان چگونه گذشته را مطالعه کنند ؟
دانش تاریخ به ما کمک می کند که از چگونگی زندگی مردم در گذشته آگاه شویم .
به کسانی که درباره ی زندگی انسانها و آنچه در گذشته اتفاق افتاده است ، تحقیق می کنند و می نویسند ، مورخ می گویند . مورخان در مطالعات خود از دانش باستان شناسی هم استفاده می باستان شناسان بناها ، اشیا و وسایلی را که از گذشته به جا مانده است، کشف و مطالعه می کنند .
معمولا اشیا و آثار تاریخی و باستانی را در موزه ها نگه داری میکنند .
اشیا و آثار تاریخی و باستانی ، زندگی گذشتگان را نشان میدهند. به همین دلیل، با ارزش اند و در موزه ها نگه داری میشوند
.jpg)
